Đẩy mạnh phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM: Những cơ chế đặc thù mới
Quốc hội vừa thông qua nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đẩy mạnh phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại hai thành phố lớn nhất cả nước là Hà Nội và TP.HCM. Nghị quyết này bao gồm nhiều điều khoản quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn, phân bổ ngân sách và triển khai các dự án đường sắt đô thị cũng như các dự án theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development).
Một điểm đáng chú ý là việc cho phép Thủ tướng Chính phủ quyết định bố trí vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương. Cụ thể, Hà Nội có thể nhận được tối đa 215.350 tỷ đồng và TP.HCM là 209.500 tỷ đồng trong giai đoạn 2026-2035. Nguồn vốn này sẽ được sử dụng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương hàng năm và các nguồn vốn hợp pháp khác.
HĐND và UBND của hai thành phố cũng được trao quyền chủ động hơn trong việc cân đối, bố trí ngân sách địa phương cho các dự án đường sắt đô thị và dự án TOD. Việc này giúp đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án, góp phần giảm ùn tắc giao thông và phát triển kinh tế - xã hội.
Đặc biệt, TP.HCM được hưởng một số cơ chế ưu đãi riêng. Thành phố được phép thu và sử dụng 100% một số khoản thu cụ thể để tái đầu tư vào hệ thống đường sắt đô thị, giao thông công cộng và hạ tầng kỹ thuật kết nối. HĐND TP.HCM sẽ chịu trách nhiệm quy định chi tiết về mức thu, thẩm quyền và thủ tục thực hiện, đảm bảo không trùng lặp với các loại thuế, phí khác. Thêm vào đó, TP.HCM cũng được phép vay vốn thông qua phát hành trái phiếu, vay từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước với mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp. Trường hợp vượt quá mức này, Quốc hội sẽ xem xét và điều chỉnh.
Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho việc phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, góp phần hiện đại hóa hạ tầng giao thông, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
