Thí điểm sử dụng đất nông nghiệp cho nhà ở thương mại: Lợi ích và thách thức
Bài viết phân tích về đề xuất thí điểm cho phép sử dụng đất nông nghiệp, phi nông nghiệp để phát triển nhà ở thương mại, cùng những lợi ích và thách thức đặt ra.
Luật Đất đai 2024 quy định nhà đầu tư được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất thông qua đấu thầu để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị và dự án vì lợi ích quốc gia, công cộng. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp bất động sản không được trực tiếp nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp từ cá nhân hay tổ chức để chuyển đổi thành đất ở.
Trước tình hình đó, Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đề xuất thí điểm cho phép nhà đầu tư thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp, phi nông nghiệp làm nhà ở thương mại trong 5 năm. VARS cho rằng, đây là cơ chế đúng đắn, giúp tháo gỡ khó khăn pháp lý cho các dự án đang bị “kẹt” vì không có yếu tố đất ở, đồng thời tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường trong thời gian chờ cơ chế giao đất, cho thuê đất mới đi vào hoạt động ổn định.
Tuy nhiên, đề xuất này cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Một số đại biểu Quốc hội lo ngại việc mở rộng loại đất được phép sử dụng cho nhà ở thương mại có thể dẫn đến sốt đất, làm tăng giá đất và gây khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Hơn nữa, việc này cũng có thể tạo ra sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp, khi các doanh nghiệp lớn có lợi thế về quỹ đất sẽ tiếp tục kiểm soát thị trường.
Thực tế, từ năm 2014, Luật Nhà ở quy định doanh nghiệp phải có 100% đất ở mới được làm dự án. Đến năm 2022 và 2024, luật đã được sửa đổi cho phép doanh nghiệp nhận chuyển nhượng đất ở hoặc đất ở và đất khác phù hợp quy hoạch. Tuy nhiên, việc triển khai trên thực tế vẫn gặp nhiều khó khăn.
Việc thí điểm sử dụng đất nông nghiệp, phi nông nghiệp cho nhà ở thương mại có thể là giải pháp tình thế để giải quyết bài toán khan hiếm nguồn cung nhà ở. Tuy nhiên, cần có những quy định chặt chẽ, minh bạch để tránh những hệ lụy tiêu cực. Cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích của việc tăng nguồn cung nhà ở và rủi ro về sốt đất, đầu cơ. Việc giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện thí điểm là vô cùng quan trọng để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững của chính sách.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh việc phát triển quỹ đất của Nhà nước, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào thị trường bất động sản. Đồng thời, cần có các chính sách kiểm soát giá đất, ngăn chặn tình trạng đầu cơ, thổi giá, đảm bảo thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh.
