Bài toán nợ xấu ngân hàng và các giải pháp đề xuất
Quan điểm chuyên gia và thực trạng nợ xấu ngân hàng cần giải quyết
Chuyên gia nhận định rằng, việc tín dụng tăng mạnh có thể giúp cải thiện tình hình nợ xấu trong ngành ngân hàng. Họ cũng đề cập đến việc chứng khoán hóa nợ xấu, một phương pháp đã được áp dụng thành công ở một số quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, như một giải pháp tiềm năng cho Việt Nam.
Số dư nợ xấu của 27 ngân hàng niêm yết đã tăng 45.000 tỉ đồng trong quý 2-2024, một con số đáng chú ý. WiGroup, đơn vị chuyên về dữ liệu tài chính, chỉ ra rằng tỉ lệ nợ xấu so với tổng dư nợ đã đạt 2,22% vào cuối quý 2-2024, tăng so với những kỳ trước.
Các báo cáo chỉ ra rằng, mức nợ xấu toàn hệ thống cuối quý 2 lên tới gần 5%, và nếu tính cả nợ tiềm ẩn khác thì ở mức 6,9%. Tình hình dường như tồi tệ hơn ở các ngân hàng nhỏ hơn do khả năng chọn lọc khách hàng yếu hơn.
Nợ xấu gia tăng cũng là hệ quả của việc doanh nghiệp có khả năng hấp thụ vốn yếu trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Ngoài ra, sự suy giảm trong sản xuất kinh doanh và mức độ thất nghiệp cao đã khiến người vay có khó khăn trong việc trả nợ.
Các chuyên gia nhấn mạnh việc phát triển thị trường mua bán nợ và cải thiện hệ thống cảnh báo sớm như những giải pháp hữu ích. Đáng chú ý, việc tăng trích lập dự phòng nợ xấu cũng được xem là một bước đi quan trọng giúp ngân hàng đối phó với rủi ro.
Đi kèm với việc phát triển hệ thống cảnh báo sớm, các chuyên gia cũng đề xuất tính tới việc chứng khoán hóa nợ xấu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có một hành lang pháp lý rõ ràng để thúc đẩy thị trường thứ cấp. Điều này mở ra cơ hội cho các tài sản đảm bảo/thế chấp được chuyển đổi thành chứng khoán, tạo điều kiện cho việc mua bán, trao đổi trên thị trường.
Rất khó để dự đoán xu hướng nợ xấu trong sáu tháng cuối năm do sự bất định từ nhiều yếu tố macroeconomic. Nhưng, rõ ràng, ngành ngân hàng cần chuẩn bị cho mọi kịch bản, đặc biệt khi thông tư 02, một biện pháp tạm thời cho việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, sẽ hết hiệu lực.
Cải thiện kinh tế từ các chỉ số quan trọng như GDP, tỉ giá, và xuất khẩu đang dẫn đến kỳ vọng về sự phục hồi của tổ chức và doanh nghiệp vào cuối năm, điều này có khả năng làm giảm nợ xấu. Ông Lê Hoài Ân thêm vào đó rằng sự phục hồi trong đầu tư tư nhân có thể góp phần lớn vào việc cải thiện tình trạng nợ xấu nếu tín dụng tiếp tục tăng trong nửa cuối năm.
Chứng khoán hóa nợ xấu, một giải pháp đáng chú ý được bà Lê Thị Bích Ngân giải thích, chính là quá trình biến đổi nợ xấu thành trái phiếu hoặc cổ phiếu để bán ra thị trường cho nhà đầu tư. Để áp dụng giải pháp này, cần một thị trường mua bán nợ phát triển và sự tham gia của các tổ chức trong và ngoài nước.
Ngoài ra, bà Ngân nhấn mạnh, một yếu tố quan trọng khác là việc ngân hàng làm việc cùng các công ty mua bán nợ, đặc biệt là những công ty chuyên về tái cấu trúc doanh nghiệp. Điều này cho thấy sự cần thiết của một sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan để giảm nợ xấu.
Chính phủ cũng được gợi ý phải tăng cường tái cấu trúc ngành ngân hàng thương mại, khuyến khích các ngân hàng lớn mua lại những ngân hàng yếu kém. Điều này giúp tiến hành chứng khoán hóa nợ xấu trên quy mô lớn, thay vì chỉ tập trung vào từng ngân hàng nhỏ với rủi ro cao và khả năng thu hút thị trường thấp.
