CCP: Cơ hội mới cho nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam
Cơ chế CCP có vai trò then chốt đối với việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Với những bước tiến mới trong việc triển khai mô hình này, Việt Nam đang tiến gần hơn đến việc đáp ứng các tiêu chí quốc tế.
Cơ chế Thanh toán Trung tâm (CCP) đang trở thành một yếu tố tiên quyết để quản lý rủi ro và tối ưu hóa hoạt động bù trừ trong các thị trường tài chính phát triển, đặc biệt là thị trường chứng khoán phái sinh. Về cơ bản, CCP hoạt động như một đối tác trung gian trong các giao dịch, đảm bảo cho mọi bên thanh toán được thực hiện dựa trên các hợp đồng thay thế hợp đồng giao dịch ban đầu.
Thế giới đã nhận thấy hiệu quả của cơ chế này khi Ngân hàng Thế giới chỉ ra rằng có đến 80% hệ thống thanh toán toàn cầu đã áp dụng CCP cho giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa cho phép ngân hàng thương mại nước ngoài tham gia vào hệ thống này, làm trì trệ tiềm năng nâng hạng của thị trường.
Một trong những mối quan tâm lớn hiện nay là việc bổ sung các ngân hàng thương mại vào làm thành viên bù trừ thị trường cơ sở, đồng thời tạo điều kiện cho VSDC lập pháp nhân triển khai CCP. Điều này không chỉ hỗ trợ sự thông thoáng trong giao dịch mà còn nâng cao khả năng Việt Nam đạt ngưỡng thị trường mới nổi, theo tiêu chí của FTSE Russell.
Tiến trình nâng cấp đã bắt đầu khi VSDC sẵn sàng triển khai CCP ngay khi hệ thống công nghệ mới (KRX) đi vào hoạt động. Cơ chế này hứa hẹn tăng khả năng thanh khoản của thị trường, khi nghiệp vụ bán chứng khoán chờ về được áp dụng.
Trong khi đó, ông Nguyễn Khắc Hải từ SSI cho biết, ngoài việc chọn ngân hàng thương mại làm thành viên bù trừ, còn cần thành lập một quỹ thanh toán đủ lớn để đảm bảo bù trừ an toàn. Nhìn chung, CCP sẽ đáp ứng tính minh bạch và an toàn cho thị trường Việt Nam.
Nếu CCP được triển khai đầy đủ, nhà đầu tư chỉ cần chuẩn bị ký quỹ từ 10 - 20% thay vì 100%, tạo ra tiềm năng thu hút vốn mạnh mẽ và đẩy nhanh quá trình nâng hạng cho thị trường.
Việc hoàn thiện hệ thống pháp lý và công nghệ cho CCP đồng nghĩa với mở cửa thị trường, đón nhận các dòng vốn từ nhà đầu tư nước ngoài một cách thuận lợi hơn. Với sự hỗ trợ của Chính phủ và các cơ quan liên quan, những quy định cần thiết đang được sửa đổi để thị trường chứng khoán Việt Nam sẵn sàng nhảy vọt, trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế.
