Phân tích tăng trưởng và thách thức của thị trường chứng khoán toàn cầu

Đánh giá những bước tiến và vấn đề còn tồn đọng trên thị trường tài chính quốc tế

Kể từ sau cú sốc của khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, thị trường chứng khoán Mỹ và nhiều nước Châu Á đã chứng kiến những bước tăng trưởng vượt bậc. Cụ thể, chỉ số Dow Jones của Mỹ đã tăng từ 7.700 điểm lên hơn 42.400 điểm, gấp ba lần so với thời điểm trước khủng hoảng. S&P 500 cũng không nằm ngoài cuộc, với mức tăng từ hơn 1.000 điểm lên 5.700 điểm. Các thị trường chứng khoán ở Châu Á cũng ghi nhận những mức tăng ấn tượng, với Nikkei 225 của Nhật Bản và Kospi của Hàn Quốc lần lượt gấp đôi và hơn hai lần so với thời điểm trước khủng hoảng.

Ở Việt Nam, mặc dù thị trường đã hồi phục sau khủng hoảng, nhưng tốc độ tăng trưởng không ổn định và không so sánh ngang bằng với các thị trường ở khu vực. VN-Index, chỉ số của sàn HoSE, chỉ mới vượt qua mức trước khủng hoảng vào năm 2021 và hiện dao động quanh khu vực 1.200 - 1.300 điểm, không xa rời mức giá trước khủng hoảng kinh tế.

Nguyên nhân chính của sự chững lại này được ghi nhận là do sự phụ thuộc quá lớn vào nhà đầu tư cá nhân, chiếm gần 90% giao dịch hàng ngày. Các nhà đầu tư này thường hành động theo đám đông và dễ bị chi phối bởi tâm lý, gây ra sự biến động lớn về giá cổ phiếu. Sự thiếu vắng các chính sách khuyến khích đầu tư bền vững và sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài cũng được nhìn nhận là một hạn chế lớn, khiến thị trường khó có thể thoát khỏi vùng giá đi ngang.

Bên cạnh đó, áp lực bán ròng từ khối ngoại, với việc nhà đầu tư nước ngoài bán ròng hơn 3 tỷ USD từ đầu năm đến nay, cũng là một trong những nguyên nhân làm cho chỉ số VN-Index chưa thể bứt phá. Các chuyên gia nhận định rằng, việc thiếu vắng sự quay trở lại mạnh mẽ của dòng tiền từ nhà đầu tư nước ngoài đang làm mất đi một yếu tố hỗ trợ quan trọng cho thanh khoản và tăng trưởng của thị trường.

Thêm vào đó, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng hạn chế về sự đa dạng của các sản phẩm tài chính như hợp đồng tương lai VN30 và các sản phẩm chứng quyền. Các công cụ phòng ngừa rủi ro như "bán khống" vẫn chưa được áp dụng, hạn chế khả năng của nhà đầu tư trong việc quản lý rủi ro và đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Rõ ràng, để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và làm cho thị trường chứng khoán trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư trong và ngoài nước, Việt Nam cần phải đa dạng hóa sản phẩm tài chính và cải thiện cấu trúc thị trường. Đồng thời, việc tạo điều kiện cho nhà đầu tư ngoại tham gia mạnh mẽ hơn nữa cũng sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao vị thế của thị trường Việt Nam trên bản đồ tài chính thế giới.