Đề xuất sửa đổi luật thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư chứng khoán
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang lấy ý kiến về việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, đặc biệt là phần liên quan đến thuế từ đầu tư và chuyển nhượng chứng khoán. Việc này xuất phát từ thực tế hiện nay, nhà đầu tư vẫn phải nộp thuế 0,1% trên tổng giá trị giao dịch, ngay cả khi bán lỗ, điều này được Bộ Tài chính thừa nhận là "chưa phù hợp".
Trước đây, từng có đề xuất thu thuế tạm thời 0,1% và quyết toán sau, hoàn trả nếu thừa hoặc đóng thêm nếu thiếu. Tuy nhiên, phương án này đã bị thay thế bằng cách thu 0,1% trên mọi giao dịch từ năm 2014. Việc tìm kiếm một phương án thuế mới hợp lý hơn đang là một bài toán nan giải.
Áp dụng mức thuế 20% trên lợi nhuận từ chứng khoán như đề xuất trước đây cũng không khả thi, vì mức này tương đương với thuế thu nhập doanh nghiệp, trong khi nhà đầu tư cá nhân không được hạch toán chi phí như doanh nghiệp. Điều này đặt ra câu hỏi về sự công bằng trong chính sách thuế.
Kinh nghiệm từ Mỹ cho thấy, nhà đầu tư không phải nộp thuế khi bán chứng khoán lỗ. Thậm chí, khoản lỗ này còn được khấu trừ vào thu nhập cá nhân, giúp giảm thuế thu nhập. Ví dụ, nếu nhà đầu tư lãi 2.000 USD từ cổ phiếu C nhưng lỗ 8.000 USD từ cổ phiếu D, khoản lỗ ròng 6.000 USD có thể được khấu trừ vào thu nhập chịu thuế, giảm số thuế phải nộp. Nếu khoản lỗ lớn hơn mức khấu trừ tối đa trong năm, phần còn lại sẽ được chuyển sang các năm sau.
Mỹ có hệ thống thuế phức tạp với nhiều mức thuế suất khác nhau, tùy thuộc vào thời gian nắm giữ cổ phiếu (ngắn hạn dưới 12 tháng hoặc dài hạn trên 12 tháng). Vì vậy, nhà đầu tư thường cần tư vấn từ chuyên gia thuế để tối ưu hóa nghĩa vụ thuế.
Từ kinh nghiệm của Mỹ, Việt Nam có thể tham khảo và điều chỉnh chính sách thuế chứng khoán cho phù hợp hơn với thực tế thị trường và đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư cá nhân. Việc cho phép khấu trừ lỗ, đơn giản hóa thủ tục kê khai và tính toán thuế sẽ khuyến khích đầu tư, góp phần phát triển thị trường chứng khoán.
