Hilma af Klint và Mối Lương Duyên Bí Ẩn Giữa Hội Họa Trừu Tượng và Khoa Học
Khám phá đáng ngạc nhiên của nhà thiên văn học Britt Lundgren về mối liên hệ giữa tác phẩm của Hilma af Klint và các biểu đồ của Thomas Young mở ra một chương mới trong việc đối thoại giữa nghệ thuật và khoa học.
Năm 2019, Britt Lundgren, nhà thiên văn học thuộc Đại học North Carolina Asheville, đã tới bảo tàng Guggenheim ở New York để chiêm ngưỡng triển lãm tác phẩm của họa sĩ người Thụy Điển Hilma af Klint. Ấn tượng bởi sự giống nhau đến kỳ lạ giữa các hình học trừu tượng trong tác phẩm của af Klint và những biểu đồ khoa học trong các bài giảng năm 1807 của nhà vật lý Thomas Young, Lundgren đã bắt đầu hành trình dài bốn năm khám phá giao thoa giữa khoa học và nghệ thuật. Kết quả là một bài báo sắp được công bố trên tạp chí Leonardo.
Dù đã được mở hộp từ lâu, nhưng giá trị của hơn 1.200 bức tranh trừu tượng của af Klint ban đầu chưa được giới nghệ thuật đánh giá cao. Mãi đến khi nhà sử học nghệ thuật Ake Fant giới thiệu tác phẩm của af Klint tại một hội nghị ở Helsinki, tác phẩm của bà mới bắt đầu thu hút sự chú ý. Triển lãm tại Guggenheim chính là sự ra mắt của af Klint tại Mỹ, đạt kỷ lục người tham dự.
Britt Lundgren, dù là nhà khoa học nhưng có nền tảng gia đình liên quan đến nghệ thuật, đã quyết định đổ dồn sự chú ý vào việc khám phá mối liên hệ giữa các biểu đồ của Young và các bức tranh hình học của af Klint, đặc biệt là các loạt tác phẩm từ 1914 đến 1916. Trong quá trình nghiên cứu, với sự hỗ trợ của một giáo sư nghệ thuật, bà tìm thấy rằng chưa có sử gia nghệ thuật nào trước đó đã khám phá mối liên hệ này, tiếp thêm động lực để biến nghiên cứu thành một bài báo.
Tuy nhiên, bài viết của bà gặp khó khăn trong việc tìm nơi đăng khi các tạp chí lịch sử nghệ thuật thông thường đều từ chối, lý do là bà không phải là chuyên gia trong lĩnh vực này. Nhờ sự giúp đỡ của Linda Dalrymple Henderson, một chuyên gia về ảnh hưởng của khoa học lên nghệ thuật trừu tượng, bài viết đã tìm được nơi đăng chính là Leonardo.
Dù không chứng minh được trực tiếp, Lundgren cho rằng các hình ảnh hình học trong tác phẩm "The Swan" của af Klint có sự tương đồng với biểu đồ ánh sáng qua các lăng kính trong bài giảng của Young. Bà thừa nhận rằng đây chỉ là những bằng chứng gián tiếp, nhưng nhận thêm được các gợi ý từ một người họ hàng của af Klint về việc bà có thể đã tham dự các buổi diễn thuyết về khoa học.
Liệu mối liên hệ này có phải là ngẫu nhiên hay không, chỉ có thời gian và nghiên cứu thêm mới trả lời được. Tuy nhiên, phát hiện của Lundgren đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tạo ra sự kết nối giữa nghệ thuật và khoa học, mở ra những cuộc đối thoại thú vị về ảnh hưởng qua lại giữa hai lĩnh vực tưởng chừng riêng lẻ này.
