Kích thước cơ thể và nguy cơ ung thư ở động vật: Cuộc chạy đua tiến hóa
Bài viết này khám phá mối liên hệ giữa kích thước cơ thể động vật và nguy cơ ung thư, thách thức nghịch lý Peto và làm sáng tỏ vai trò của tốc độ tiến hóa trong việc phát triển cơ chế chống ung thư.
Từ lâu, giới khoa học đã đặt ra giả thuyết về mối liên hệ giữa kích thước cơ thể động vật và tỷ lệ mắc ung thư. Nếu động vật lớn hơn có nhiều tế bào hơn, và ung thư phát sinh từ sự biến đổi của tế bào, thì những động vật lớn nhất trên Trái đất, như voi và cá voi, đáng lẽ phải đầy khối u. Tuy nhiên, nghịch lý Peto lại cho thấy điều ngược lại.
Một nghiên cứu mới đây trên hơn 260 loài động vật có xương sống đã thách thức nghịch lý này. Nghiên cứu cho thấy động vật lớn hơn thực sự có tỷ lệ ung thư cao hơn so với động vật nhỏ hơn, đúng với cả bốn nhóm động vật có xương sống chính. Điều này mâu thuẫn với quan điểm truyền thống về nghịch lý Peto.
Tuy nhiên, câu chuyện không dừng lại ở đó. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng tốc độ tiến hóa của kích thước cơ thể đóng vai trò quan trọng. Những loài chim và động vật có vú đạt kích thước lớn nhanh hơn có tỷ lệ ung thư thấp hơn. Ví dụ, cá heo thường, đã tiến hóa để đạt kích thước cơ thể lớn nhanh hơn khoảng ba lần so với các động vật có vú khác, nhưng lại có tỷ lệ ung thư thấp hơn dự kiến.
Điều này cho thấy rằng mặc dù động vật lớn hơn đối mặt với nguy cơ ung thư cao hơn, nhưng những loài đạt được kích thước đó nhanh chóng đã phát triển các cơ chế giảm thiểu nguy cơ, chẳng hạn như giảm tỷ lệ đột biến hoặc tăng cường cơ chế sửa chữa DNA. Do đó, thay vì mâu thuẫn với quy luật Cope (quy luật cho rằng tiến hóa thường ưu tiên kích thước cơ thể lớn hơn), những phát hiện này đã tinh chỉnh quy luật này.
Ở loài lưỡng cư và bò sát, không thấy được mối tương quan giữa tốc độ tiến hóa và tỷ lệ ung thư. Điều này có thể do sự khác biệt trong khả năng tái tạo của chúng. Ví dụ, một số loài lưỡng cư như kỳ nhông có thể tái tạo toàn bộ chi, một quá trình liên quan đến nhiều lần phân chia tế bào, mà ung thư có thể lợi dụng.
Việc nghiên cứu sự tiến hóa của cơ chế chống ung thư ở động vật có ý nghĩa quan trọng đối với y học con người. Ví dụ, chuột chũi trụi lông, một loài có tỷ lệ ung thư cực kỳ thấp, đang được nghiên cứu để tìm ra những cách mới để ngăn ngừa hoặc điều trị ung thư ở người.
Nhìn chung, nghiên cứu này đã làm sáng tỏ mối quan hệ phức tạp giữa kích thước cơ thể, tốc độ tiến hóa và nguy cơ ung thư ở động vật. Nó mở ra những hướng nghiên cứu mới về cách tự nhiên chống lại ung thư và cách chúng ta có thể áp dụng những hiểu biết này vào y học.
