Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) đối mặt với kiện tụng về cắt giảm ngân sách nghiên cứu

Quyết định cắt giảm chi phí gián tiếp của NIH xuống còn 15% đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ 22 tiểu bang, dẫn đến một vụ kiện và lệnh cấm tạm thời. Vụ việc này đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp và tác động của việc cắt giảm ngân sách đối với nghiên cứu y sinh.

Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) đã gây ra làn sóng phản đối khi đột ngột thay đổi cách thức xử lý chi phí gián tiếp cho nghiên cứu, bao gồm các khoản chi cho dịch vụ hỗ trợ và bảo trì cơ sở vật chất. Thay vì thương lượng và kiểm toán như trước đây, NIH đã ấn định mức chi phí gián tiếp là 15% cho tất cả các trường đại học, áp dụng hồi tố cho cả các khoản tài trợ hiện có.

Quyết định này đã khiến nhiều trường đại học nghiên cứu đối mặt với nguy cơ thiếu hụt ngân sách nghiêm trọng. Chi phí gián tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của các dịch vụ thiết yếu, từ bảo trì tòa nhà, hỗ trợ nhân viên, đến quản lý chất thải nguy hại và đảm bảo tuân thủ pháp luật trong nghiên cứu.

Liên minh 22 tiểu bang, bao gồm cả những tiểu bang ủng hộ ứng cử viên Kamala Harris trong cuộc bầu cử năm 2024 và một số tiểu bang có thống đốc và tổng chưởng lý là Đảng Dân chủ, đã đệ đơn kiện để ngăn chặn chính sách mới này. Họ cho rằng quyết định của NIH vi phạm luật hiện hành và gây tổn hại cho hoạt động nghiên cứu y sinh, làm chậm trễ việc phát triển các phương pháp điều trị mới cho người dân.

Các tiểu bang lập luận rằng việc áp dụng hồi tố chính sách mới tương đương với việc viết lại hợp đồng và vi phạm Đạo luật Thủ tục Hành chính. Họ cũng cho rằng mức 15% là tùy tiện và không có cơ sở rõ ràng, trong khi NIH chỉ dựa trên việc kiểm tra tỷ lệ chi phí gián tiếp của một số ít tổ chức tư nhân để đưa ra quyết định.

Thêm vào đó, các tiểu bang còn viện dẫn một điều khoản bổ sung trong dự luật ngân sách năm 2018, được ban hành để ngăn chặn chính quyền Trump cắt giảm chi phí gián tiếp. Điều khoản này cấm NIH sử dụng ngân sách để phát triển hoặc thực hiện bất kỳ chính sách nào thay đổi hệ thống xác định chi phí gián tiếp hiện hành. Việc NIH công bố chính sách mới được coi là vi phạm điều khoản này.

Tòa án đã ban hành lệnh cấm tạm thời đối với chính sách mới của NIH, nhưng chỉ áp dụng cho các cơ sở nghiên cứu nằm trong 22 tiểu bang tham gia kiện tụng. Điều này tạo ra sự phân biệt đối xử giữa các tiểu bang và đặt ra câu hỏi về tương lai của nghiên cứu y sinh tại Mỹ. Vụ việc này cho thấy sự cần thiết phải có một chính sách tài trợ nghiên cứu ổn định và minh bạch để đảm bảo sự phát triển bền vững của khoa học và công nghệ.