Vụ phóng Starship thất bại: Bài học kinh nghiệm và hướng đi tiếp theo của SpaceX
Bài viết phân tích nguyên nhân dẫn đến sự cố của tên lửa Starship trong chuyến bay thử nghiệm thứ bảy, cũng như những tác động của sự việc này đến SpaceX và ngành hàng không vũ trụ. Đồng thời, bài viết cũng đề cập đến mối quan hệ giữa SpaceX và FAA, cũng như những dự định của SpaceX cho chuyến bay tiếp theo.
Chuyến bay thử nghiệm thứ bảy của tên lửa Starship, dự án đầy tham vọng của SpaceX, đã kết thúc đáng tiếc hơn hai tuần trước. Tầng trên của tên lửa, hay còn gọi là tàu, đã gặp sự cố trong quá trình bay khoảng tám phút sau khi phóng vào ngày 16 tháng 1, khiến mảnh vỡ rơi xuống quần đảo Turks và Caicos cùng vùng biển Đại Tây Dương.
Nhiều video ghi lại từ đất liền, trên biển và trên không cho thấy những vệt lửa từ mảnh vỡ rơi xuống lúc hoàng hôn, trông giống như một màn bắn pháo hoa gặp sự cố. Chỉ vài giờ sau, trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh những mảnh vỡ nhỏ được người dân và khách du lịch tại Turks và Caicos thu thập. Hầu hết các mảnh vỡ này đều có kích thước khiêm tốn và dường như là những mảnh vỡ từ tấm chắn nhiệt của Starship.
Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) đã ngay lập tức đình chỉ các chuyến bay của Starship và yêu cầu điều tra vụ tai nạn. Sau khi đánh giá sơ bộ dữ liệu chuyến bay, SpaceX cho biết dường như đã xảy ra cháy ở phần đuôi tàu trước khi nó vỡ ra và rơi xuống Trái Đất. FAA yêu cầu SpaceX dẫn đầu cuộc điều tra với sự giám sát của FAA và có thể yêu cầu SpaceX sửa đổi giấy phép dựa trên kết quả điều tra.
Vụ việc này đặt ra câu hỏi về an toàn công cộng liên quan đến các vụ phóng tên lửa thương mại. FAA yêu cầu SpaceX duy trì bảo hiểm trách nhiệm trị giá ít nhất 500 triệu đô la cho mỗi lần phóng Starship để bồi thường thiệt hại tài sản của bên thứ ba. Mặc dù chưa có báo cáo về thương tích hay thiệt hại đáng kể nào từ vụ rơi mảnh vỡ, chính phủ Turks và Caicos cho biết các quan chức địa phương đã gặp gỡ đại diện của SpaceX và Chi nhánh Điều tra Tai nạn Hàng không Vương quốc Anh để lập kế hoạch thu hồi mảnh vỡ.
Mối quan hệ giữa SpaceX và FAA đã có nhiều sóng gió, đặc biệt là sau khi FAA đề xuất phạt SpaceX hơn 600.000 đô la vì cáo buộc vi phạm các điều khoản trong giấy phép phóng trong hai nhiệm vụ Falcon 9. SpaceX đã chỉ trích FAA về việc này và cả việc chậm trễ trong việc cấp phép cho các chuyến bay thử nghiệm của Starship. Tuy nhiên, vụ việc mảnh vỡ rơi xuống khu vực đông dân cư lần này liên quan trực tiếp đến trách nhiệm của FAA về an toàn công cộng, khiến tình hình trở nên nghiêm trọng hơn.
Điều đáng chú ý là trong khi SpaceX chỉ trích FAA vào năm 2024, thì trước đó, vào năm 2023, SpaceX lại kêu gọi Quốc hội tăng ngân sách cho Văn phòng Hàng không Vũ trụ Thương mại của FAA và tăng gấp đôi lực lượng lao động của bộ phận không gian. SpaceX lập luận rằng điều này sẽ cho phép FAA đánh giá và phê duyệt nhanh hơn số lượng đơn xin phóng và tái nhập cảnh thương mại đang ngày càng tăng.
Hiện tại, SpaceX chưa công bố lịch trình chính thức cho chuyến bay thử nghiệm Starship tiếp theo. Tuy nhiên, nhiều nguồn tin cho rằng SpaceX đang nhắm mục tiêu phóng vào cuối tháng 2. Trước đó, SpaceX cần hoàn thành cuộc điều tra do FAA yêu cầu, lắp đặt toàn bộ 39 động cơ Raptor trên tên lửa, thử nghiệm động cơ và xin giấy phép phóng mới từ FAA.
Sự cố của Starship là một bước lùi đáng tiếc, nhưng cũng là bài học kinh nghiệm quý báu cho SpaceX trong hành trình chinh phục không gian. Vụ việc cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân bằng giữa việc thúc đẩy sự phát triển của ngành hàng không vũ trụ thương mại và đảm bảo an toàn công cộng.
