Lập trình theo "cảm xúc" - Vibe Coding: Làn sóng mới hay chỉ là thử nghiệm nhất thời?
Vibe Coding, một phương pháp lập trình mới dựa trên AI, đang thu hút sự chú ý nhờ khả năng đơn giản hóa việc tạo phần mềm. Tuy nhiên, tính hiệu quả và độ tin cậy của phương pháp này vẫn còn là một dấu hỏi lớn. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về Vibe Coding, từ khái niệm, ứng dụng, ưu nhược điểm, đến tác động tiềm tàng của nó đối với tương lai của ngành lập trình.
Vibe Coding, hay lập trình theo "cảm xúc", là một thuật ngữ mới được đặt ra bởi Andrej Karpathy, cựu nhà nghiên cứu tại OpenAI. Phương pháp này cho phép người dùng mô tả chương trình bằng ngôn ngữ tự nhiên, sau đó AI sẽ chuyển đổi thành mã nguồn mà không cần người dùng hiểu rõ về code. Điều này mở ra cơ hội cho những người không chuyên về lập trình cũng có thể tạo ra phần mềm.
Khác với lập trình truyền thống, Vibe Coding tập trung vào việc giao tiếp với AI hơn là kiểm soát từng dòng lệnh. Người dùng chỉ cần mô tả ý tưởng, chạy thử, chỉnh sửa dựa trên kết quả và lặp lại quá trình cho đến khi đạt được kết quả mong muốn. Karpathy miêu tả Vibe Coding như một trải nghiệm lập trình "lười biếng" tối thượng, nơi người dùng có thể yêu cầu AI thực hiện những thay đổi nhỏ nhất mà không cần phải tự tìm kiếm và chỉnh sửa code.
Vibe Coding được hỗ trợ bởi các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) từ các công ty như OpenAI và Anthropic, và được tích hợp vào các công cụ như Cursor Composer, GitHub Copilot và Replit Agent. Mặc dù chưa có số liệu chính xác về số lượng người dùng Vibe Coding, nhưng sự phổ biến của các công cụ này cho thấy xu hướng này đang ngày càng phát triển, đặc biệt là trong việc tạo mẫu game nhanh chóng.
Tuy nhiên, Vibe Coding cũng đặt ra nhiều câu hỏi về tính khả thi trong các ứng dụng thực tế. Simon Willison, một nhà phát triển phần mềm độc lập và nhà nghiên cứu AI, cho rằng Vibe Coding là một cách thú vị để thử nghiệm ý tưởng, nhưng việc sử dụng nó để phát triển sản phẩm thương mại lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Code do AI tạo ra có thể chứa lỗi, hiểu sai hoặc thậm chí là bịa đặt, dẫn đến khó khăn trong việc gỡ lỗi và bảo trì.
Một vấn đề khác là việc người dùng không hiểu rõ về code do AI tạo ra. Willison cho rằng lập trình viên cần phải chịu trách nhiệm về code của mình và hiểu rõ cách thức hoạt động của nó. Vibe Coding, với việc bỏ qua bước tìm hiểu code, có thể dẫn đến nợ kỹ thuật và khó khăn trong việc phát triển dự án về lâu dài.
Liệu Vibe Coding có thay thế hoàn toàn lập trình truyền thống hay không vẫn còn là một câu hỏi mở. Tương lai của Vibe Coding phụ thuộc vào việc các tổ chức có sẵn sàng chấp nhận những rủi ro về chất lượng code, khả năng bảo trì và nợ kỹ thuật hay không. Hiện tại, Vibe Coding vẫn được xem là một phương pháp thử nghiệm, phản ánh mối quan hệ hợp tác giữa AI và con người trong lĩnh vực lập trình, nhưng ranh giới giữa việc ai (hoặc cái gì) thực sự đang lập trình đang ngày càng mờ nhạt.
Việc ứng dụng AI vào lập trình đã mở ra những cơ hội mới, cho phép tự động hóa nhiều công đoạn và giảm bớt gánh nặng cho lập trình viên. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải sử dụng AI một cách có trách nhiệm, kết hợp với kiến thức và kinh nghiệm của con người để đảm bảo chất lượng và tính bền vững của sản phẩm phần mềm.
